Cyberoszuści działają coraz sprytniej, a bankowość internetowa to dla nich łakomy kąsek. Wystarczy chwila nieuwagi, by udostępnić dane do logowania nie tej osobie, co trzeba. Przestępcy podszywają się pod banki, kurierów, a nawet naszych znajomych, próbując wyłudzić dostęp do konta. Sprawdź, jak się przed tym uchronić i na co zwracać uwagę, by nie paść ofiarą wyłudzenia.
Jak działają oszuści w sieci i na co liczy cyberprzestępca?
Phishing, smishing, vishing i spoofing to tylko część arsenału, którym posługują się cyberoszuści. Ich scenariusze bywają bardzo przekonujące. Przychodzi SMS od banku z prośbą o kliknięcie w link, ktoś dzwoni podając się za konsultanta i informuje o podejrzanej transakcji, ktoś inny przesyła na Facebooku wiadomość z rzekomym zdjęciem. Cel zawsze jest ten sam: przejąć dane logowania, kody BLIK, numery kart, a w dalszym kroku pieniądze.
Dlaczego użytkownicy nadal padają ofiarą wyłudzeń?
Przestępcy bazują na emocjach: strachu, pośpiechu, stresie. Potrafią mówić spokojnie, rzeczowo, z użyciem branżowego języka. Czasem telefon faktycznie wygląda, jakby pochodził z banku, co zawdzięczają tzw. spoofingowi. Użytkownik traci czujność, klikając w link z SMS-a lub pobierając aplikację, nie wiedząc, że właśnie przekazuje przestępcy dostęp do swoich finansów.
Jak rozpoznać fałszywe wiadomości i połączenia?
Fałszywe SMS-y czy e-maile mają kilka wspólnych cech: błędy językowe, nacisk na czas, nietypowe linki. Bank nigdy nie prosi o dane logowania, kod BLIK ani nie zachęca do instalacji dodatkowych aplikacji. Jeśli odbierzesz telefon z informacją o rzekomym zagrożeniu, nie podawaj żadnych danych. Zakończ rozmowę i zadzwoń samodzielnie do swojego banku na oficjalny numer. To najbezpieczniejsza droga, by zweryfikować, czy sytuacja była prawdziwa.
Jak zabezpieczyć swoje konto bankowe?
Hasło do bankowości powinno być silne i unikalne. Warto je regularnie zmieniać i nie zapisywać w przeglądarce. Dwuskładnikowe uwierzytelnianie to dziś standard, z którego dobrze korzystać. Nie podawaj danych logowania nawet najbliższym, a aplikacje bankowe instaluj tylko z oficjalnych sklepów. Unikaj logowania do bankowości z otwartych sieci Wi-Fi, a historię operacji sprawdzaj regularnie. Reaguj od razu, gdy coś wzbudzi Twoje podejrzenia.
Jakie aplikacje i narzędzia pomagają w ochronie?
Bankowe aplikacje coraz częściej wyposażone są w nowoczesne zabezpieczenia: biometrię, alerty o transakcjach, możliwość natychmiastowej blokady kart i kodów BLIK. Te funkcje są bezpłatne i łatwe do włączenia. Warto również zadbać o to, by telefon czy komputer były chronione aktualnym oprogramowaniem antywirusowym. Nie loguj się do banku przez link z wiadomości – adres wpisuj samodzielnie lub korzystaj z oficjalnej aplikacji.
Dlaczego edukacja to najlepsza forma obrony?
Według raportu Związku Banków Polskich, ponad 30% Polaków nie wie, jak wygląda typowy atak phishingowy. Wiedza chroni. Im więcej informacji o mechanizmach oszustwa, tym szybciej można zareagować. Banki publikują ostrzeżenia, poradniki, udostępniają materiały edukacyjne. Zaglądaj na strony banku, czytaj komunikaty. Dzięki temu nie dasz się zaskoczyć.
Jakie konsekwencje niesie utrata dostępu do konta?
Przejęcie konta bankowego przez przestępcę może zakończyć się utratą oszczędności, zaciągnięciem kredytów lub próbą przejęcia tożsamości. Im szybciej zareagujesz, tym większa szansa na ograniczenie szkód. Nawet kilka minut opóźnienia może zadecydować, czy uda się zablokować podejrzane operacje. Dlatego nie warto zwlekać z kontaktem z bankiem.
Co robić, jeśli już padniesz ofiarą oszustwa?
W pierwszej kolejności zablokuj dostęp do bankowości i kart. Zadzwoń do banku, opowiedz, co się stało. Zgłoś sprawę na policję i do zespołu CERT Polska, który zajmuje się cyberbezpieczeństwem. Zrób zrzuty ekranu, zachowaj wiadomości i numery, z których kontaktował się oszust. Te informacje mogą pomóc w dochodzeniu i odzyskaniu środków. Banki coraz lepiej współpracują z organami ścigania i potrafią skutecznie przeciwdziałać skutkom ataku.
Jacek Grudniewski
Ekspert portalu Informacjakredytowa.com
